Wat is Marseillaanse koorts?
Marseillaanse koorts is een
door teken overgebrachte aandoening die ook
bekend staat als conortyfus,
fièvre boutonneuse,
Tunistyfus,
Zuid Afrikaanse
tekentyfus is een infectieziekte
die wordt veroorzaakt door een kleine
intracellulaire bacterie uit de groep van de
Rickettsiosen. Bekende aandoeningen die door dit
type bacteriën worden veroorzaakt zijn de
beruchte Q-koorts en de vlektyfus. Fièvre
boutonneuse wordt verspreid door teken en komt
vrij algemeen voor in het Middellandse
Zee-gebied, de Kaukasus, Afrika en zuidelijk
Azië. De infecties verlopen in de regel niet
ernstig, maar gecompliceerd verlopende (of zelfs
fatale) ziektegevallen komen voor.
|
|
Hoe
wordt het veroorzaakt?
De bacterie (Rickettsia conorii) wordt
overgebracht door teken in het Middellandse
Zeegebied en subtropische tot tropische gebieden
in Azië en Afrika. De teken die vooral betrokken
zijn bij de infectie van de mens zijn vooral de
Rhipicephalus sanguineus en de Rhipicephalus
pumilio. De eigenlijke 'gastheren' van de
bacterie zijn knaagdieren, maar mensen en honden
treden regelmatig op als tussengastheer.
Wat zijn de
verschijnselen?
Bij marseillaanse koorts
is de oorspronkelijke tekenbeet bij het ontstaan
van de klachten in veel gevallen nog zichtbaar
als een klein verzonken donker korstje met een
rood randje. Deze tekenbeet heet 'tache noire'.
De klachten ontstaan meestal na 5-7 dagen en
bestaan uit koorts en een exantheem dat bestaat
uit uitgebreide rode vlekken. De koorts
(39-41°C) kan tot twee weken aanhouden. Moeheid,
spierpijn, lymfklierzwelling en gewrichtspijnen
komen regelmatig voor. Bij ca. 10% van de
patienten kan een ernstiger ziektebeeld ontstaan
waarbij ondermeer neurologische verschijnselen.
Bij kinderen verloopt de aandoening vaak licht
en lijkt dan wel iets op mazelen.
Aan welke
andere aandoeningen moet er ook gedacht
worden?
Wanneer patienten zich bij de arts melden met
koorts, huiduitslag en algemene malaise wordt er
niet altijd onmiddellijk gedacht aan fièvre
boutonneuse, met name niet als de klassieke
'tache noire' niet aanwezig is. Tot de
aandoeningen die vergelijkbare klachten kunnen
geven horen: geneesmiddelreacties, ziekte van
Lyme, rode hond, mazelen, Rocky Mountain Spotted
Fever, roodvonk, roseola infantum (6e ziekte) en
waterpokken.
In het acute stadium van de ziekte kan de
rickettsia-bacterie worden gekweekt uit de
aangedane huid. Ook bloedonderzoek (serologie)
is mogelijk maar pas erg lang na de
oorspronkelijke infectie wordt deze positief.
Omdat uitslagen vaak enige tijd op zich laten
wachten zal bij verdenking op fièvre boutonneuse
direct gestart worden met de behandeling.
Hoe wordt het
behandeld?
Fièvre boutonneuse wordt behandeld met
antibiotica uit de tetracyclinegroep (zoals
bijvoorbeeld doxycycline). Soms wordt daarnaast
ook nog chloramphenicol voorgeschreven.
|