Landkaarttong
Wat is een landkaarttong?
Bij een landkaarttong (lingua geographica, benigne migrerende glossitis) is er sprake van een afwijkend oppervlak van de tong. Het opmerkelijke van de afwijking is dat het oppervlak in de loop van de tijd voortdurend van aspect verandert en soms branderig of pijnlijk aanvoelt. Met enige fantasie kan je in de patronen op de tong een soort ‘landkaart’ zien, vandaar de naam. De landkaarttong is niet zeldzaam: naar schatting 1 op de 100 mensen heeft het in meer of mindere mate.
Hoe ontstaat een landkaarttong?
De oorzaak van een landkaarttong is onbekend. Wel is opgevallen dat mensen met een landkaarttong relatief vaak ook bloedarmoede, psoriasis, astma of eczeem hebben. Vooral de associatie tussen psoriasis en landkaarttong is duidelijk aangetoond in verschillende onderzoeken. Landkaarttong komt soms ook bij meerdere mensen in één familie voor, zodat een erfelijke factor niet uitgesloten is.
Vrouwen met landkaarttong merken soms dat de ernst van de klachten afhankelijk is van het stadium in de menstruatiecyclus.
Hoe ziet een landkaarttong er uit?
Een typische landkaarttong bevindt zich op het bovenste oppervlak van de tong. Het bestaat uit meerdere scherp begrensde rode plekken die worden omgeven door een witte, kronkelende grens. De rode plekken ontstaan doordat de tongpapillen veel kleiner zijn geworden (atrofie). Meestal ontstaat eerst een witte plek die vanuit het midden rood verkleurd en geleidelijk aan steeds groter wordt.
Wat zijn de klachten bij landkaarttong?
De meeste mensen met een lingua geographica ondervinden er geen hinder van. Sterker nog, veel mensen weten niet eens dat ze een landkaarttong hebben: de afwijking wordt dan toevallig ontdekt tijdens bijvoorbeeld een bezoek aan de tandarts. Een grote groep mensen geeft echter toch wel klachten aan die vooral bestaan uit een branderig of pijnlijk gevoel. Zuur of gekruid eten kan de klachten van branderigheid of pijn verergeren. Wanneer de afwijkingen ook vóór op de tong aanwezig zijn kunnen sommige mensen zich nog wel eens schamen als zij menen dat andere mensen de plekken op te tong kunnen zien tijdens het spreken.
De ernst van landkaarttong wisselt vaak in de loop der tijd en de aandoening blijft in de regel vele jaren aanwezig.
Wat is de behandeling van landkaarttong?
De aandoening is niet te genezen. Zelfs het onderdrukken van de klachten is niet eenvoudig. In de loop der tijd zijn er meerdere artikelen in de wetenschappelijke literatuur verschenen over de verschillende behandelopties. Vooralsnog lijkt behandeling met een lokaal corticosteroid nog het meeste effect te hebben. Ook zijn enkele vermeldingen in de literatuur verschenen over behandeling met tacrolimus zalf. Overleg met uw dermatoloog welke behandeling voor u eventueel geschikt zou kunnen zijn.
gerelateerde onderwerpen
kloofjestong
lichen planus van de mond
psoriasis
Literatuur
Picciani B et al: Geographic tongue and psoriasis: clinical, histopathological, immunohistochemical and genetic correlation – a literature review. An Bras Dermatol. 2016 Jul-Aug; 91(4): 410–421. (volledig artikel)