Pijn bij de anus
Wat is pijn bij de anus?
Anale pijn is een veel voorkomende klacht. Pijn bij de anus is vaak zeer heftig omdat in het gebied bij de anus veel zenuwtakjes lopen. De meeste oorzaken van pijn bij de anus zijn onschuldig. In zeldzame gevallen kan de pijn echter ook veroorzaakt worden door bedreigende aandoeningen zoals kanker.
In het onderstaande overzicht worden de belangrijkste oorzaken van pijn aan de anus genoemd. Het is belangrijk om met pijnklachten van de anus altijd contact op te nemen met uw huisarts!
Wat zijn mogelijke oorzaken van pijn aan de anus?
Aambeien
Aambeien komen algemeen voor en zijn een van de belangrijkste oorzaken van pijn bij de anus. Aambeien zijn gezwollen en ontstoken aders in de anus en het rectum (het laatste stukje darm). Er zijn verschillende factoren die het ontstaan van aambeien kunnen bevorderen zoals druk op de bloedvaten tijdens de ontlasting of zwangerschap. Soms kan een bloedstolsel ontstaan in de aambei. Er is dan sprake van een getromboseerde aambei (ook wel: perianaal trombose). Deze getromboseerde aambeien zijn nog pijnlijker dan gewone aambeien.
Kloofje bij de anus
Kloofjes bij de anus komen algemeen voor. een kloofje is in feite een scheurtje in het kwetsbare slijmvlies van de anus. Het kan bijvoorbeeld ontstaan tijdens het hebben van harde ontlasting. Wanneer de ontlasting hard blijft kan bij elke stoelgang het scheurtje opnieuw worden opengetrokken. Typisch is een klein bloedspoortje op de ontlasting (of op het WC papier). Kloofjes kunnen ook leiden tot pijnlijke spasmen van de kringspieren rond de anus.
Anus kanker
Anuskanker is een vrij zeldzame vorm van kanker die ontstaat in het anale kanaal. Het anale kanaal is het buisvormige laatste stukje van het darmsysteem waar het darmweefsel via slijmvlies overgaat in de huid. De belangrijkste symptomen bij kanker van de anus zijn bloeding uit de anus (medische term: rectaal bloedverlies) en pijn bij de anus. In een vroeg stadium kunnen de klachten van anus kanker sterk lijken op meer algemeen voorkomende aandoeningen zoals aambeien.
Anorectale fistel
Een anorectale fistel is een vrij zeldzaam probleem waarbij een kanaaltje (fistel) is ontstaan tussen de anus en een ander orgaan. Dit andere orgaan is meestal de huid, maar soms ontstaan er bijvoorbeeld ook fistels naar de vagina. Anorectale fistels geven pijnklachten en in de fistel wordt ook pus gevormd. Mensen die anorectale abcessen hebben of hebben gehad, en mensen met de ziekte van Crohn hebben een verhoogd risico op de ontwikkeling van deze pijnlijke fistels. De behandeling is operatief.
Perianaal abces
Een perianaal abces is een met pus gevulde holte in het anale gebied. Het betreft meestal een bacteriële infectie van slijmproducerende kliertjes in de anus en het rectum. Het gezwollen, pusvormende weefsel veroorzaakt forse pijnklachten. Behandeling bestaat meestal uit chirurgische ontlasting van het abces. Perianale abcessen zijn niet zeldzaam.
Proctitis
Wanneer ontlasting het lichaam verlaat komt het uit de dikke darm in het rectum en gaat dan door het anale kanaal naar buiten. Bij proctitis is het slijmvlies van het rectum ontstoken en pijnlijk. Proctitis is niet zeldzaam. Ontstekingen kunnen acuut en tijdelijk zijn, maar ook langdurig aanwezig zijn. Proctitis kan onder meer veroorzaakt worden door seksueel overdraagbare aandoeningen (SOA’s, zoals gonorroe, chlamydia en herpes), chronische ontstekingsziekten (zoals colitis ulcerosa), of bestralingstherapie.
Obstipatie
Bij obstipatie is er sprake van een sterk wisselende stoelgang. Obstipatie is een algemeen voorkomend probleem. Mensen kunnen soms vele dagen geen ontlasting produceren. De ophoping van ontlasting in het rectum kan aanleiding geven tot pijn. Wanneer de soms hard ontlasting vervolgens alsnog de anus passeert kan dit ook weer de hierboven genoemde pijnlijke kloofjes in het slijmvlies veroorzaken. Aanpassing van het dieet (meer vezels, meer drinken) en meer beweging kunnen hardnekkige obstipatieklachten vaak wel verbeteren.
Proctalgia fugax (kramp bij de anus)
Proctalgia fugax is een algemeen voorkomende heftige, krampende pijn (zoals bij kuitkramp) rond de anus die aanvalsgewijs optreedt. Deze krampen duren soms slechts enkele seconden, maar kunnen ook minutenlang aanhouden. De oorzaak is niet geheel duidelijk, maar gedacht wordt aan een neuralgie van een belangrijke zenuw in het anale gebied.
Ziekte van Crohn en Colitis Ulcerosa
De ziekte van Crohn en colitis ulcerosa zijn niet-zeldzame chronische auto-immuunziekten die een ontsteking veroorzaken van het darmoppervlak. Deze ontsteking kan (onder meer) leiden tot ernstige pijnklachten. De ziekte van Crohn kan in het hele darmstelsel ontstaan, colitis ulcerosa komt alleen voor in de dikke darm en het rectum
Coccydynie
Bij coccydynie is er sprake van pijn in het staartbeen. De pijn wordt niet altijd in het staartbeen ‘gevoeld’ maar meer rond de anus. Er zijn meerdere oorzaken voor coccydynie. De belangrijkste daarvan is een val op het stuitje.
Aan anale pijn gerelateerde onderwerpen
aambeien
anale kloofjes (fissura ani)
anusklachten (overzicht)
perianaal trombose
proctalgia fugax
jeuk bij de anus