Allergie voor para-phenylenediamine
Wat is para-phenylenediamine?
Para-kleurstoffen worden gebruikt in haarverf, fotografische ontwikkelaars, in de verfindustrie, in drukinkten en in inkten voor kopieer- en faxapparaten. Deze kleurstoffen kunnen ook worden toegepast in verven voor bont, leer, schoenen, schoensmeer, sokken, nylonkousen en textiel. P-phenylenediamine en aanverwante stoffen kunnen daarnaast ook in zwart rubber aanwezig zijn als anti-oxidans en vulcanisatieversneller en in plastic als anti-oxidans. Ook in henna-tatoeages wordt para-phenylenediamine verwerkt.
Hoe ziet contacteczeem voor para-phenylenediamine er uit?
De meest voorkomende reactie op p-phenylenediamine en aanverwante stoffen is een contactallergische reactie op haarverf, met name op de zogenaamde “permanente” (niet uitwasbare) haarverven. Het eczeem dat daardoor ontstaat, is niet alleen gelokaliseerd op het behaarde hoofd maar vaak ook in het gelaat. De oogleden en de oren kunnen daarbij gezwollen zijn. Maar ook op andere plekken van het lichaam kan eczeem ontstaan.
Bij contact met p-phenylene-bevattend zwart rubber of bij contact met deze kleurstof in schoenvoering zal eczeem ontstaan op respectievelijk de handen of de voeten. Bij henna-tatoeages ontstaat een heftige reactie op de plaats waar de kleurstof op de huid is aangebracht.
In welke beroepen kan allergie voor p-phenylenediamine een rol spelen?
P-phenylenediamine en aanverwante stoffen worden veel gebruikt in niet-uitwasbare (“permanente”) haarverven. Het is een oorzaak van allergisch handeczeem bij kappers. Tevens kunnen para-kleurstoffen problemen veroorzaken bij medewerkers in de rubber- en plasticindustrie en in de grafische industrie, die ermee in contact komen. De grootste groep ‘slachtoffers’ van deze allergie zijn de consumenten die hun haar laten verven.
Zijn er andere stoffen die ik moet vermijden?
Naast p-phenylenediamine kunnen ook andere para-kleurstoffen reacties veroorzaken. De para-kleurstoffen komen vooral voor in niet-uitwasbare (“permanente”) haarverven, maar kunnen ook in tijdelijke kleuringen (“spoelingen”) voorkomen. Soms kunnen mensen met een allergie voor p-phenylenediamine ook eczeem krijgen bij het gebruik van zonnebrandmiddelen die paraverbindingen bevatten (zoals PABA). Ook benzocaine-bevattende zalven kunnen soms bij hen klachten geven.
Hoe kunnen allergische reacties worden voorkomen?
Wanneer u eenmaal een allergie hebt ontwikkeld op para-phenyleendiamine zal bij elk volgend contact met de stof een nieuwe allergische reactie ontstaan. Om een nieuwe reactie te voorkomen moet dus contact met deze stof en aanverwante stoffen vermeden worden. Het vermijden van haarverf van het permanente type is niet zo moeilijk.
Het is echter vrijwel onmogelijk om te achterhalen of kleding, schoenen of kousen zijn geverfd met p-phenylenediamine of daaraan verwante kleurstoffen. Wees vooral voorzichtig met de kleuren zwart, bruin, donkerblauw en violet. De problemen veroorzakende kleurstoffen zitten meestal in synthetische garens. Henna-tatoeages moeten absoluut vermeden worden.
gerelateerde onderwerpen
contactallergie
allergie algemeen
allergenenlijst
kerninformatie allergie voor para-phenylenediamine in PDF
literatuur
Antelmi et al: Evaluation of concordance between labelling and content of 52 hair dye products: overview of the market of oxidative hair dye. Eur J Dermatol. 2017 Apr 1;27(2):123-131.