Oorzaken van
teveel pigment
Teveel
pigment in de huid kan verschillende
oorzaken hebben. De grootste groep
bestaat uit afwijkingen die bestaan
uit een plaatselijke ophoping van natuurlijke
pigmenten. Voorbeelden
hiervan zijn moedervlekken,
sproeten, levervlekken (lentigines)
en zwangerschapsmasker (melasma).
Dit natuurlijke pigment bestaat uit
bolletjes met melanine, melanosomen
genaamd. Deze worden gemaakt door de
pigmentvormende cellen van de huid,
de melanocyten.
Een belangrijke bron van kunstmatig
pigment in de huid zijn
tatoeages. Bij tatoeages liggen
inktdeeltjes vrij in de huid. Hoewel
het pigment niet in de huid
thuishoort blijft het toch redelijk
op zijn plaats omdat de inktdeeltjes
zó groot zijn dat de opruimcellen
van de huid: de macrofagen ze niet
kunnen opnemen en afvoeren.
Hoe werkt de
pigmentlaser?
Bij
de behandeling van pigment in de
huid wordt een laserstraal de huid
ingeschoten. Deze laserstraal
bestaat uit heel zuiver licht van
één golflengte. De golflengte is zo
gekozen dat vooral het pigment in de
huid de laserenergie opneemt.
Hierdoor wordt het pigment zeer
sterk verhit in zeer korte tijd. Het
gevolg is dat het pigmentbolletje in
kleine stukjes uit elkaar spat. De
kleine brokstukjes kunnen vervolgens
door macrofagen (een soort witte
bloedcellen) worden opgenomen en uit
de huid worden weggevoerd.
Hoe
langer de golflengte, hoe dieper de
laserstraal kan doordringen in de
huid. Voor diep liggend pigment
zoals bij de meeste moedervlekken en
tatoeages wordt dus meestal een
laser met een lange golflengte
gekozen. Wanneer het pigment
oppervlakkiger ligt, zoals bij
zonnevlekken kan voor een kortere
golflengte gekozen worden.
Welke lasers zijn
in principe geschikt?
Natuurlijk
melanine pigment
(moedervlekken, levervlekken,
zwangerschapsmasker)
Tatoeages
*
Zwarte inkt: Q-switched
Robijnlaser, Q-switched Nd:YAG
laser, Q-switched Alexandriet
laser
* Blauwe en groene inkt:
Q-switched Robijnlaser, Q-switched
Alexandrietlaser
* Rood, oranje en gele
inkt: Q-switched Nd:YAG laser,
Pulsed Dye laser (585 nm,
eigenlijk een vaatlaser)
Hoe
effectief is het?
Met
laser is heel veel mogelijk. Maar
niet alles. Soms is een laser 'op
papier' een goede keuze maar blijkt
de therapie in de praktijk niet aan
te slaan of slechts een tijdelijk
effect te geven. Toch is dit de
vraag waarop de consument
voorafgaande aan de behandeling een
antwoord wilt: is de behandeling de
moeite en het geld waard? Geen
kliniek kan daar vantevoren een
helder antwoord op geven omdat het
succes van de therapie ook
afhankelijk is van individuele
factoren bij de patient zelf. Toch
kunnen enkele algemene principes wel
een handvat geven voor een keuze.
- hoe langer een bepaald
type laser op de markt is hoe
meer er bekend is over de
effectiviteit op de korte én
lange termijn en over
bijwerkingen (dit geldt
natuurlijk voor elke
behandeling in de geneeskunde!).
- hoe donkerder de te
behandelen afwijking, hoe meer
kans op succes.
- hoe donkerder de normale
huidskleur is hoe meer kans op
pigmentatiestoornissen na de
behandeling.
Moedervlekken
wetenschappelijk
onderzoek: veel
veiligheid:
onzeker
effectiviteit:
matig tot laag
toelichting:
nieuwe pigmentatie treedt vaak zeer
snel op, diagnose dient bij
moedervlekken vooraf door een
ervaren dermatoloog gesteld worden.
nestjes met pigmentcellen zitten
vaak diep in de huid en zijn niet
atijd even makkelijk met de laser
uit te schakelen.
alternatief:
operatief verwijderen, coagulatie.
Lentigo
(zonnevlek, levervlek)
wetenschappelijk
onderzoek: veel
veiligheid:
goed (mits de diagnose door de arts
juist gesteld is)
effectiviteit:
redelijk
toelichting:
met de laser wordt het zichtbare
pigment in de hogere huidlagen
geraakt en opgeruimd. De afwijkend
functionerende pigmentvormende
cellen dieper in de huid blijven
meestal intact zodat de lentigo na
verloop van tijd weer verschijnt. (video
over hoe de pigmentlaser werkt)
alternatief:
aanstippen met vloeibare stikstof.
Melasma
(zwangerschapsmasker)
wetenschappelijk
onderzoek: vrij veel
veiligheid:
redelijk tot goed
effectiviteit:
redelijk
toelichting:
met de laser wordt het zichtbare
pigment in de hogere huidlagen
geraakt en opgeruimd. De
overactiviteit van de pigmentaanmaak
(deels door hormonale factoren)
stopt niet door de laserbehandeling.
Vaak zijn meerdere behandelingen
nodig. Omdat meestal grotere velden
worden behandeld is de kans op
vlekkige pigmentveranderingen
aanwezig.
alternatief:
blekende crèmes die hydrochinon
bevatten (via arts), intense pulsed
light, fractional laser
Tatoeagepigment
wetenschappelijk
onderzoek: veel
veiligheid:
redelijk tot goed
effectiviteit:
sterk wisselend
toelichting:
zwarte pigmenten reageren vaak goed
op lasertherapie. Moderne, fel
gekleurde, pigmenten reageren veel
minder goed tot slecht.
alternatief:
dermabrasie (geeft vaak lelijke
littekens)
|
|
|
|
