Zonnebrand
Wat is zonnebrand?
Een zonverbranding is een rode, pijnlijke reactie van de huid wanneer deze te veel ultraviolette (=UV) straling heeft gekregen. Zonnebrand treedt bij mensen met een licht huidtype (huidtype I en II) na een kortere blootstelling aan de zon op dan bij mensen met een donker huidtype.
Hoe ontstaat zonnebrand?
Zonnebrand wordt veroorzaakt door huidschade die wordt aangericht door de ultraviolette straling in zonlicht. Hoewel vooral de ultraviolet B (UVB) straling de boosdoener is, kan ook UVA een bijdrage leveren aan het huidverbrandingsproces.
Hoe ziet een zonverbranding eruit?
De verbranding door de zon wordt behalve door roodheid ook gekenmerkt door warmte, zwelling en pijn. Hoe sterker de zonverbranding, hoe meer deze laatst genoemde verschijnselen op de voorgrond zullen treden. In de lichtste gevallen zal alleen roodheid optreden. Deze verschijnselen ontstaan meestal enkele uren nadat de huid verbrand is. Is de schade uitgebreider kunnen ook zwelling en blaren optreden. Uiteindelijk treedt schilfering van de huid op.
Bij zeer ernstige zonverbrandingen kan door de massale ontsteking zelfs koorts ontstaan. Ook misselijkheid, hartkloppingen, hoofdpijn en braken komen voor.
Hoe wordt zonnebrand behandeld?
– koelen van de huid met natte doeken of een douche met lauw water kan de pijn verlichten.
– laat eventuele blaren zo veel mogelijk heel laten om bacteriele infectie van buiten af te voorkomen.
– gebruik bij heftige pijn eventueel een pijnstiller, zoals paracetamol.
– om de huid volledig te laten herstellen is het van belang gedurende een week de huid niet meer bloot te stellen aan de zon.
– wanneer er sprake is van een ernstige zonnebrand met zwellingen, blaren, koorts, rillingen, hoofdpijn en de andere verschijnselen zoals hierboven beschreven bij ernstige zonnebrand is het belangrijk zo snel mogelijk de huisarts te raadplegen.
Hoe kan ik zonnebrand voorkomen?
mijdt felle zon
de zonkracht is rond het middaguur altijd het sterkst. Probeer daarom op die momenten de zon te mijden. In Noord Europa is dat ‘s zomers tussen 12.00 hr en 15.00 hr. In (sub-)tropische gebieden is deze periode vaak aanmerkelijk langer. Bedenk dat door weerkaatsing van de (onzichtbare) UV-straling door bijvoorbeeld zand of water ook UV kan doordringen in de schaduw onder parasols etc. Gebruik bij zonnig weer dan ook altijd een zonnebrandcreme, zelfs als u in de schaduw zit.
kleding
textiel kan een belangrijk deel van het UV tegenhouden. Het dragen van T-shirts of blouses op zomerdagen is dus nuttig. Wanneer men langdurig in de zon blijft is het wel verstandig om de huid ònder de kleding toch in te smeren met zonnebrandcreme. Er zijn speciale textielsoorten ontwikkeld die de huid zeer goed afschermen tegen UV-straling. Van deze stoffen wordt o.a. werkkleding en sportkleding gemaakt.
hoeden en petten
hoe breder de rand van de hoed, hoe meer schaduw in het gelaat valt, hoe beter dus de bescherming.
Het nadeel van petten is dat ze maar aan één kant schaduw geven. Afhankelijk van hoe de pet gedragen wordt is het gezicht of de nek beschermd.
Bij mensen met een (deels) kalend hoofd of een zeer korte haardracht, is het dragen van een hoed of pet van extra groot belang om de hoofdhuid te beschermen.
de huid laten wennen aan de zon
wanneer de huid geleidelijk aan de zonlicht gewend wordt krijgt de huid de kans om een pigmentlaag aan de maken die de cellen afschermt tegen de zon. Dit proces kennen wij als ‘bruinen’.
zonnebrandcrème smeren
het smeren van zonnebrandcrème is ook een effectieve manier om de huid te beschermen tegen UV-straling. Elke zonnebrandcrème geeft een bepaalde graad van bescherming. Dit staat altijd op de verpakking vermeldt en wordt de Sun Protection Factor (SPF) genoemd. De SPF of beschermingsfactor, in het Nederlands meestal kortweg ‘de factor’ genoemd, geeft aan welke mate van bescherming de zonnebrand geeft. Ga voor meer informatie over zonnebrand-producten naar de betreffende informatiepagina.
gerelateerde onderwerpen
zon & huid
zonnebrandcrème
zonneallergie
zonnebank
Literatuur
Fisher AH et al: Sunburn and sun-protective behaviors among adults with and without previous nonmelanoma skin cancer: a population-based studySunburn and sun-protective behaviors among adults with and without previous nonmelanoma skin cancer: a population-based study. J Am Acad Dermatol. 2016 Aug; 75(2): 371–379.e5 (volledig artikel)