Ziekte van Buchwald
Wat is de ziekte van Buchwald?
De ziekte van Buchwald (acrodermatitis chronica atroficans) is een aandoening van de huid die kan ontstaan na een infectie met Borrelia door een tekenbeet. Het wordt beschouwd als een late vorm van de ziekte van Lyme. De klachten bij de ziekte van Buchwald beginnen maanden (en soms pas jaren) na de tekenbeet en de besmetting met de Borrelia bacterie.
De aandoening is voor het eerst in 1883 beschreven door de Duitse internist Alfred Buchwald. Het zou nog een eeuw duren voordat bekend was dat deze aandoening veroorzaakt wordt door de Borrelia bacterie.
De ziekte is in Nederland en België niet zeldzaam. De diagnose wordt helaas vaak lang over het hoofd gezien omdat de klachten heel sterk kunnen lijken op die van spataderen (chronische veneuze insufficiëntie), een probleem dat natuurlijk heel algemeen voorkomt.
Hoe ziet de ziekte van Buchwald er uit?
Deze aandoening komt vooral aan de benen en de armen voor.
– Eerst ontstaat een ontsteking van de huid, meestal aan de strekzijde van het onderbeen of de voet. De huid is rood, soms ook iets blauwig van kleur en er is ook sprake van een licht oedeem (vocht). Later kunnen ook andere delen van de huid meedoen, ook weer vooral de armen en de benen.
– Een aantal maanden later wordt de huid juist dun (atrofie) en er is verlies van elasticiteit en soepelheid. De huid wordt droog en er is sprake van haarverlies. Onderhuidse bloedvaten worden beter zichtbaar.
– De arm of het been zijn uiteindelijk geheel of gedeeltelijk verkleurd (rood-blauwig-bruin), de huid is dun en vaak is er een resttoestand van oedeem.
Bovendien kunnen bij de Ziekte van Buchwald bij een deel van de patiënten kleine knobbeltjes onder de huid in de buurt van de gewrichten ontstaan. Ook ontstaat bij de meerderheid van de patiënten neuropathie, dat wil zeggen dat het gevoel in de huid wordt aangetast. Er kan ook sprake zijn van spierzwakte, spierkrampen, gewrichtsklachten en pijn.
Ook moeheid en hoofdpijn zijn verschijnselen die samen kunnen gaan met de Ziekte van Buchwald.
Hoe wordt de diagnose gesteld?
De diagnose wordt door de dermatoloog gesteld op het klinisch beeld. Ook zullen de antistoffen tegen Borrelia in het bloed worden bepaald. De IgG antilichamen tegen Borrelia zijn dan positief.
Hoe wordt de ziekte van Buchwald behandeld?
De behandeling van acrodermatitis chronica atroficans / ziekte van Buchwald bestaat uit een behandeling met antibiotica. De voorkeursbehandeling is doxycycline 2dd 100 mg gedurende 4 weken (CBO richtlijn Lymeziekte 2013).
Als de afwijkingen al langere tijd bestaan gaan ze soms niet (helemaal) weg, dit geldt zowel voor de huidafwijkingen als voor de neurologische klachten en gewrichtsklachten.
Voorkómen van klachten
Voorkomen is beter dan genezen. Probeer daarom tekenbeten te voorkomen door goed bedekkende kleding aan te trekken wanneer gewandeld wordt in de natuur, stadsparken en zelfs in de tuin. Teken houden zich vooral op in hoog gras en laag struikgewas. Controleer ook op het eind van de dag of teken zich hebben vastgebeten in de huid. Wanneer met Borrelia besmette teken binnen 24 uur verwijderd worden is de kans op besmetting klein.
Aan acrodermatitis chronica atroficans gerelateerde onderwerpen
Literatuur
Mullegger RR: Dermatological manifestations of Lyme borreliosis. Eur J Dermatol 2004;14:296-309
Hulshof MM et al: Acrodermatitis chronica atroficans: vaak niet of laat herkend? Ned Tijdschr Derm Venerol 2016;26:364-369 2016