Scheurbuik is een
ziekte die wordt veroorzaakt
door een langdurig tekort aan
vitamine C. Veel mensen denken
dat scheurbuik een aandoening
is uit het verleden, uit de
tijd van de lange zeereizen
per zeilschip. Geschat wordt
dat tussen 1500 en 1800
ongeveer 2 miljoen zeelieden
aan scheurbuik zijn gestorven.
De Britse marine verloor in
die jaren meer zeelui aan
scheurbuik dan in gevechten
met vijandige schepen. Helaas
komt ook in onze tijd een
chronisch tekort aan vitamine
C in het dieet voor: met name
ouderen met ondervoeding lopen
risico's op vitamine C gebrek.
Hoe ziet het eruit?
De meest
opvallende verschijnselen van
scheurbuik zijn ontstekingen van
het tandvlees. Ook komen
bloedingen van het tandvlees voor. De huid
vertoont kleine bloedingen onder
de huid (petechiën) en alle
slijmvliezen (mond, neus,
genitaalgebied) kunnen spontaan
gaan bloeden. Ook ontstaan soms
ernstige inwendige bloedingen.
Andere verschijnselen zijn
malaise, geelzucht, zwellingen van
ledematen, botpijn, uitval van
tanden en neurologische klachten.
Zonder tijdig innemen van vitamine
C zal de patiënt met scheurbuik
uiteindelijk overlijden.
Hoe kan het worden
behandeld en voorkomen?
Door weer
voldoende vitamine C in te nemen
wordt scheurbuik weer bestreden.
Grote hoeveelheden vitamine C
zitten in sinaasappels, citroenen
en ander citrusfruit. Ook kiwi's,
tomaten en allerlei soorten bessen
zijn rijk aan vitamine C. Groenten
als broccoli, kool en wortelen
zijn eveneens een goede bron van
vitamine C.
Dat er een verband was tussen het
voorkómen van scheurbuik en het
nuttigen van vers fruit en verse
groente werd al in vroeger eeuwen
waargenomen. In 1734 publiceerde
de Leidse arts Bachstrom een boek
over scheurbuik waarin hij als
eerste stelde dat scheurbuik
uitsluitend te wijten was aan
chronisch tekort aan vers fruit en
verse groenten. Pas in 1932 werd
vitamine C ontdekt. Vanwege de
unieke rol van vitamine C tegen
scheurbeuk werd de officiele naam
'ascorbinezuur' (anti-scheurbuik
> anti-scorbotic >
ascorbine!).