Hypostatisch eczeem
Wat is hypostatisch eczeem?
Hypostatisch eczeem (veneus eczeem, zwaartekracht eczeem, spatadereczeem) is een veel voorkomende vorm van eczeem aan de onderbenen en enkels. Het ontstaat bij mensen met een minder goed werkend adersysteem in de benen. Dit heet veneuze insufficientie.
Hoe ontstaat hypostatisch eczeem?
Het is nog niet helemaal duidelijk hoe hypostatisch eczeem ontstaat. Er is een direct verband met vochtophoping (oedeem) in de onderbenen. Oedeem in de onderbenen is een van de kenmerken van hardnekkige veneuze insufficientie. Er is dan sprake van spataderen (varices). Deze spataderen kunnen diep liggen (tussen de beenspieren) of oppervlakkig (net onder de huid). Heel vaak is er zowel sprake van diepe- als van oppervlakkige spataderen. Uitdroging van de huid speelt ook een belangrijke rol in het proces.
Wie kan het krijgen?
Mensen met diepe beenspataderen lopen het meeste risico om hypostatisch eczeem te ontwikkelen. Andere risicofactoren zijn een voorgeschiedenis van trombose of wondroos in het been.
Dit zijn ook de risicofactoren voor een ‘open been’. Vaak zien we daarom een open been (ulcus cruris) gecombineerd voorkomen met hypostatisch eczeem.
Hoe ziet hypostatisch eczeem eruit?
Rode, iets schilferende plekken rond de enkels en aan de onderbenen. Ook kunnen kleine blaasjes en wondjes voorkomen in het eczeemgebied.
Hoe wordt de diagnose gesteld?
Het is voor de arts niet moeilijk om hypostatisch eczeem te herkennen. Als er vermoed wordt dat een contactallergie ook een rol speelt bij het activeren van het eczeem kunnen allergietesten (plakproeven) worden afgesproken. Allergie kan soms ontstaan voor bestanddelen van zalf of verbandmateriaal.
Hoe wordt hypostatisch eczeem behandeld?
Het belangrijkste in de behandeling is dat het oedeem in het been goed wordt bestreden. Dit kan gebeuren met bijvoorbeeld zwachtels of met therapeutische elastische kousen. Daarnaast kan tijdelijk een corticosteroidzalf worden gesmeerd voor extra snelle vermindering van de ontsteking. Ook is het gebruik van een goede verzorgende onderhoudszalf van belang om zo goed mogelijk te voorkomen dat het eczeem weer terugkomt.
Wanneer oppervlakkige spataderen een belangrijke rol spelen in het ontstaan van het hypostatisch eczeem, is het mogelijk om deze operatief of via sclerotherapie (‘inspuiten’) te behandelen.
gerelateerde onderwerpen
spataderen
open been
steunkousen
Literatuur
Joseph N et al: A multicenter review of epidemiology and management of varicose veins for national guidance. Ann Med Surg (Lond). 2016 Apr 30;8:21-7. (volledig artikel)