Actinische keratose
voorkómen van actinische keratose
Wat is actinische keratose?
Actinische keratosen zijn ruwe, schilferende plekken op de huid. De kleur kan rood, lichtbruin of huidskleurig zijn. Ze komen voor op huid die vele jaren veel aan de zon is blootgesteld. Daarom worden ze vooral gezien in het gezicht, kalende schedels, oorschelpen en handruggen. Actinische keratosen worden door de meeste specialisten beschouwd als voorlopers van plaveiselcelcarcinoom. Actinische keratosen komen veel voor: ongeveer 1 op de 3 Nederlanders ontwikkelt uiteindelijk actinische keratose.
Waardoor wordt actinische keratose veroorzaakt?
De oorzaak is langdurige blootstelling aan zonlicht. Vooral mensen die beroepshalve veel in de zon zijn geweest (tuinders, vissers, bouwvakkers) of vaak in zonnige vakantielanden zijn geweest hebben een verhoogd risico.
Een bijzondere vorm van actinische keratosen is de vorm die op de lippen voorkomt: dit heet actinische cheilose.
Wat zijn de behandelingsmogelijkheden?
Actinische keratosen gaan niet vanzelf weg. Gekozen kan worden uit de volgende behandelingen:
* aanstippen met vloeibare stikstof.
* electrocoagulatie (verbranding d.m.v. een soort lasapparaatje)
* CO2 laserbehandeling
* fotodynamische therapie en daglicht-fotodynamische therapie
* behandeling met fluorouracil crème en tirbanibuline zalf. Deze producten doden selectief de aangetaste cellen en beschadigt niet of nauwelijks de gezonde huid.
* imiquimod crème. Imiquimod stimuleert het afweersysteem in de huid de afwijkende huidcellen op te ruimen.
Overigens komen actinische keratosen in de regel na verloop van tijd toch weer terug.
Bescherming tegen de zon
Als u actinische keratosen heeft is dat een signaal dat de huid al flink beschadigd is door de zon. Een goede bescherming bij zonnig weer door kleding of een goede zonnebrand crème is van groot belang!
Problemen met actinische keratose voorkómen
Bij mensen met een door de zon beschadigde huid en die actinische keratosen ontwikkeld hebben, hebben een verhoogd risico op het ontwikkelen van plaveiselcelcarcinoom. Het is daarom goed om de actinische keratosen op de huid ook zelf goed in de gaten te houden en regelmatig te laten behandelen. Vooral wanneer een actinische keratose-plek pijnlijk wordt of de huid eronder gaat zwellen is het mogelijk dat er een plaveiselcelcarcinoom aan het ontwikkelen is. Het is dan zéker van belang om de huid snel door uw arts te laten controleren!
zon & huid
Chronische Actinische Schade van de Huid (CASH)
huidkanker (algemeen)
plaveiselcelcarcinoom
actinische cheilitis
cornu cutaneum (huidhoorn)
zelfcontrole van de huid
schilferende plekken op de huid
ruwe plekken op de huid (overzicht)
stuccokeratose (ruwe plekjes op armen en benen)
erosieve pustuleuze actinische dermatose van de kruin (EPADK)
zonnebrandcrème
literatuur
Jetter N et al: Field Cancerization Therapies for Management of Actinic Keratosis: A Narrative Review. Am J Clin Dermatol. 2018 Mar 26