Laser

De huid en laser

LASER staat voor: Light Amplification by Stimulated Emission of Radiation.
Door een proces waarbij elektronen worden gestimuleerd in het vrijmaken van fotonen (lichtdeeltjes) kan een zeer zuivere vorm van lichtenergie worden opgewekt. Dit licht is opgebouwd uit maar één golflengte. De golflengte wordt bepaald door de electronen in het laser-medium. Dit medium kan een gas zijn (bv Argon of kooldioxide), een vloeistof (verf) of een vaste stof (robijn, alexandriet of Nd:YAG).

De genoemde media zijn allen van belang voor dermatologische en cosmetische toepassingen.
Typisch voor laser is dat de lichtbundels precies parallel lopen en niet, zoals bij gewone lichtbronnen, divergeren. Vandaar dat een ‘laser-pointer’ die zo populair is bij presentaties waarbij dia’s worden geprojecteerd, zowel van dichtbij als veraf een perfect rond lichtpuntje op het scherm kan toveren.

Wat maakt de laser zo geschikt voor dermatologische toepassingen?

Laser, met zijn zuivere golflengte, is bijzonder geschikt om specifieke structuren in de huid te verhitten. Deze structuren heten in het laser-jargon: ‘chromoforen’. Een chromofoor is die structuur die licht van bepaalde golflengte bij voorkeur opvangt en absorbeert. Tijdens de absorptie van het licht wordt deze omgezet in warmte.

golflengte

Door een optimale golflengte te kiezen kan bijvoorbeeld selectief pigment in de huid worden verhit terwijl in andere structuren in de huid geen warmte geabsorbeerd wordt.
Bij de medische lasers is de warmte overdracht zodanig dat de chromofoor en zijn directe omgeving worden vernietigd.
Voor de dermatologie en cosmetologie zijn drie chromoforen van belang:

1. water
2. haemoglobine in het bloed
3. pigment (in pigmentcellen, haarwortels en tatoeage-inkt)

pulsduur

Om te voorkomen dat de chromofoor te lang wordt verhit (zodat ook onbedoeld verder van de chromofoor gelegen structuren worden aangetast), wordt gebruik gemaakt van gepulseerde toediening van het laserlicht. Door de korte belichting (pulsen) is een zeer korte verhitting van het doelchromofoor mogelijk, waarbij de rest van het omliggende weefsel wordt gespaard.
Afhankelijk van het effect dat bereikt wil worden kan de pulsduur gekozen worden van enkele nano-seconden tot milliseconden.

Dermatologische en cosmetische toepassingen van lasers

In het onderstaande overzicht worden een aantal van de meest voorkomende indicaties voor laser behandeld. De resultaten van de behandeling kunnen echter wisselend zijn en zijn afhankelijk van bepaalde kenmerken van de te behandelen huid, de gebruikte laser en de kunde van degene die de laser hanteert. Ook het al dan niet optreden van bijwerkingen is van deze parameters afhankelijk!

wijnvlekken (naevus flammaeus)

De wijnvlek is een aangeboren vaatafwijking die overal op de huid gelocaliseerd kan zijn. Meestal is het een op zich zelf staand probleem, doch soms kan ook sprake zijn van onderliggende problematiek. Vooral in het gelaat kan de naevus flammaeus cosmetische bezwaren geven.
Geschikte lasers voor de naevus flammaeus zijn o.a.:
* Pulsed Dye Laser 585 nm
* Argon tunable Dye 514 nm
* KTP laser 532 nm

* Doelchromofoor: oxy-haemoglobine (rode ‘kleurstof’ in bloed)
* Cosmetisch resultaat: redelijk tot goed.
* Mogelijke bijwerkingen o.a.: littekenvorming (zelden), tijdelijke verkleuringen.

* Ziektekostenverzekering: door de meeste verzekeraars vergoed (medische indicatie)

couperose

Kleine vaatverwijdingen in het gelaat die bijvoorbeeld kunnen ontstaan na rosacea noemt men in de volksmond wel couperose. Het wordt vooral gezien bij patienten met Keltische voorouders. Behalve na rosacea kunnen de genoemde teleangiectasieen ook optreden bij een door zonlicht beschadigde huid en na prednison gebruik.
Geschikte lasers voor couperose zijn:
* Pulsed Dye Laser/ V-beam laser 585 nm

* Doelchromofoor: oxy-haemoglobine
* Cosmetisch resultaat: goed tot zeer goed.
* Mogelijke bijwerkingen o.a.: littekenvorming (zeer zelden), tijdelijke hypo- of hyperpigmentaties.
* Vergoeding: geen vergoeding
* Video behandeling couperose

overbeharing

overbeharing is meestal niet een gevolg van ziekte, maar wordt bepaald door aanleg. Vooral bij vrouwen uit het gebied rond de Middellandse Zee en bij Noord-Europese vrouwen na de menopauze kan deze ‘goedaardige’ vorm van overbeharing worden gezien.
Aangezien de werking van de laser berust op het selectief verhitten van het pigment in de haarzakjes kunnen alleen gepigmenteerde haren met de laser worden behandeld.

Geschikte lasers voor overbeharing zijn o.a.:
* 800 nm diode laser
* 755 nm Alexandrietlaser

* Doelchromofoor: pigment in de haarzakjes
* Resultaat: redelijk tot goed
* Mogelijke bijwerkingen o.a.: tijdelijke hypo- of hyperpigmentaties.

* Vergoeding: afhankelijk van de verzekering tegemoetkoming kosten voor ontharing in het gelaat (alleen bij hirsutisme).
* Behandeling: in privé-klinieken.

tatoeages

Tatoeages worden al eeuwen ter versiering van de huid aangebracht. De afgelopen decennia heeft de tatoeagetechniek en vooral de ontwikkeling van pigmenten een grote vlucht genomen. Was er vroeger een keuze te maken uit 1 a 2 kleuren (zwart en rood), tegenwoordig is het kleurenpalet zeer ruim. Er zijn inmiddels vele heldere kleuren zoals lichtblauw, oranje en geel.

Spijtoptanten kunnen tegenwoordig tatoeages laten verwijderen met laser. In de praktijk zijn alleen de donkere kleuren goed te behandelen. Soms zijn meer dan 12 behandelingen noodzakelijk, vooral voor professioneel aangebrachte tatoeages. De moderne felle kleuren zijn tot op heden niet goed met laser te verwijderen.
Geschikte lasers voor verwijderen van tatoeages zijn o.a.:
* 694 nm Robijnlaser
* 755 nm Alexandrietlaser
* 1064/532 nm Nd:YAG laser

* Doelchromofoor: inktpartikels (alleen donkere kleuren).
* Resultaat: is afhankelijk van de kleur: matig tot goed.
* Mogelijke bijwerkingen o.a.: littekenvorming, tijdelijke of persisterende hypopigmentaties.
* Vergoeding: in principe geen vergoeding

rimpels

rimpels in het gelaat kunnen behandeld worden met de CO2 laser. Met deze laser wordt de opperhuid laagsgewijs verdampt. Door het hierop volgend herstel en toename van bindweefsel in diepere huidlagen wordt de huid strakgetrokken. Tevens verdwijnen door de laserbehandeling ongewenste oppervlakkige onregelmatigheden zoals actinische schade en lentigines.

Sinds kort zijn er ook lasers op de markt die rimpels kunnen verwijderen zonder de opperhuid te beschadigen. Het effect ligt vooral in het activeren van bindweefselproductie in de huid.

Geschikte lasers voor rimpelbehandeling zijn o.a.:
* gepulsde CO2 laser (10600 nm)
* gefractioneerde laser
* Er:YAG laser
* (V-beam) pulsed dye laser

* Doelchromofoor: water, heamoglobine (V-beam)
* Resultaten: redelijk tot goed.
* Mogelijke bijwerkingen o.a.: littekenvorming, tijdelijke of blijvende hypo- of hyperpigmentaties, bacteriële of virale (herpes) infecties.

acnelittekens

als restverschijnsel van ernstige acne kunnen littekens optreden. Meestal in de vorm van diepe putjes
Sinds isotretinoine op de markt is, kunnen ernstige vormen van acne meestal snel tot rust worden gebracht. Door snel ingrijpen met isotretinoine en andere sterke anti-acne medicatie kan het ontstaan van littekens daarom veelal in een vroeg stadium tot staan worden gebracht.

Laser heeft een plaats in de behandeling van bestaande acnelittekens. Door de opperhuid gedoseerd te verdampen, vooral om de diepe littekens heen, kan een gladdere gezichtshuid worden verkregen. Het resultaat is, net als bij de rimpelbehandeling voor een deel het gevolg van bindweefselstimulatie. Bij zeer diepe littekens moeten deze vaak eerst chirurgisch worden verwijderd, waarna alsnog laserbehandeling volgt. Voorwaarde voor de behandeling is dat de acne geheel is uitgedoofd.

Geschikte lasers voor acnelittekens zijn o.a.:
* gepulsde CO2 laser (10600 nm).
* gefractioneerde laser
* Er: YAG laser

* Doelchromofoor: water, haemoglobine (V-beam)
* Resultaten: afhankelijk van de lokatie: matig tot goed.
* Mogelijke bijwerkingen o.a.: tijdelijke of blijvende hypo- of hyperpigmentaties, bacteriële of virale (herpes) infecties.

Het kiezen van een privékliniek…

In de glossy damesbladen staan maandelijks hele bladzijden met advertenties van privé-klinieken die hun diensten aanbieden. Niet zelden worden deze advertenties gesierd met verlokkende afbeeldingen van modellen met een perfecte huid of van foto’s van super-de-luxe panden en behandelkamers. De superlatieven buitelen over elkaar heen…
Hoe kan de klant de optimale keus maken?

Enkele vuistregels:
* de beste klinieken maken de minste reclame
* de beste klinieken geven de meeste voorlichting
* kies klinieken waaraan dermatologen of plastisch chirurgen verbonden zijn
* vergelijk offertes van verschillende klinieken

---

gerelateerde onderwerpen

zorgverzekering en de huid
ontharingslaser
pigmentlaser
video vaatlaser
video pigmentlaser