Droge huid
wat zijn de belangrijkste oorzaken van uitdroging van de huid?
hoe wordt droge huid behandeld?
hoe voorkóm ik een droge huid?
Wat is de functie van de normale huid?
De huid is een van de grootste organen van het lichaam. Bij een volwassen mens is de huid bijna 2 m2 groot en weegt ongeveer 7 kilo.
De huid beschermt het lichaam tegen vele schadelijke invloeden van buitenaf. Het werkt als een soort schild tegen zonlicht, schadelijke stoffen, bacterieen en schimmels. Dit noemen wij de barrièrefunctie van de huid.
Bovendien heeft de huid een belangrijke functie in de regulatie van de temperatuur van het lichaam en is het in staat signalen zoals pijn, warmte en kou te registreren en door te geven naar het centraal zenuwstelsel.
Hoe werkt de barrièrefunctie?
Het belangrijkste onderdeel van de huid in het kader van de barrièrefunctie is de hoornlaag of stratum corneum. Deze laag wordt voortdurend vernieuwd en zonodig hersteld vanuit de opperhuid (epidermis). Dit gebeurt doordat huidcellen, die aan de basis van de opperhuid voortdurend worden aangemaakt en beetje bij beetje opschuiven naar de oppervlakte. Naarmate de cellen dichter bij de oppervlakte van de huid komen veranderen zij steeds meer in hoorncellen. Deze hoorncellen zijn omgeven door een envelop van huidvetten: dit zijn vetzuren, cholesterol en ceramiden. Deze huidvetten zijn als het ware het ‘cement’ tussen de hoorncellen.
Wanneer is de huid te droog?
Normaal gesproken is de verdamping van vocht door de huid heel precies geregeld. Wanneer de hoeveelheid huidvetten in de huid verminderd is wordt de huid echter makkelijker doorlaatbaar voor water en is de juiste balans van de vochthuishouding in de huid verdwenen en droogt de huid uit. Hierdoor wordt de huid rood en schilferend. Bovendien kunnen kleine kloofjes in de huid ontstaan.
Hoe ontstaat een droge huid?
Wanneer de huid regelmatig met zeep wordt gewassen wordt de huid weliswaar schoon, maar ook letterlijk ‘ontvet’: de huidvetten worden weggespoeld. Hierdoor kan het vocht in de huid makkelijker verdampen. Veel wassen met water en zeep veroorzaakt dus een droge huid.
Mensen die in het dagelijks leven veel met water, zeep en reinigingsmiddelen werken hebben dus ook een verhoogd risico op droge huid, vooral aan de handen.
Bij sommige beroepen bestaat een aanzienlijk risico op uitdroging van de huid. Bijvoorbeeld omdat beroepshalve de handen veel gewassen moeten worden of door direct contact met stoffen die de huidvetten kunnen oplossen. Te denken valt aan verpleegkundigen, artsen, schoonmakers, koks, monteurs etc.
Ook is er een verhoogde kans op uitdroging van de huid in het winterseizoen met centrale verwarming in huis die zorgt voor een droge atmosfeer en droge vrieskou en gure wind buiten.
Samenvatting van de belangrijke oorzaken van uitdroging:
ontvetters:
zeep
andere reinigingsmiddelen
chemische stoffen
andere (‘fysische’) factoren:
wind
koude
droge lucht
Hoe wordt de droge huid behandeld?
Bij uitdroging gaat de huid zelf extra huidvetten produceren om de weggespoelde huidvetten te vervangen en zo de huidbarrière te repareren. Dit herstel duurt ongeveer 1 week, mits de huid met rust gelaten wordt en de tijd krijgt om weer te herstellen. Door de oppervlakte van de huid met een beschermende vette crème in te wrijven krijgt de huid inderdaad de kans om volledig te herstellen.
Een vaseline houdende creme werkt over het algemeen zeer goed. Voorbeelden zijn:
* vaseline crème (10% vaseline in cetomacrogolcrème)
* vaseline/ paraffine crème (50% vaseline en 50% paraffine).
Nadeel van deze producten is dat ze vaak langzaam intrekken en vooral bij gebruik aan de handen, de handen langdurig ‘vet’ maken, zodat zij vooral ’s avonds voor het slapen gaan praktisch toepasbaar zijn.
Sommige speciaal voor de droge huid ontworpen crèmes bevatten extra barrièrelipiden zoals vrije vetzuren, cholesterol en ceramide. In het geval van een zeer beschadigde huid kunnen deze crèmes een extra bijdrage in het herstel van de huid.
Hoe voorkòm ik een droge huid?
* Vermijd zoveel mogelijk direct contact met stoffen die de huid beschadigen. Voorbeelden zijn oplosmiddelen en zepen (ook gewone zeep en shampoo!) die de huid ontvetten. Vooral in combinatie met warm water zijn deze schadelijk!
* Draag wanneer dat mogelijk is handschoenen. Draag onder rubberen of PVC handschoenen bij voorkeur katoenen verbandhandschoenen.
* Stook het huis niet te warm zodat de lucht niet te droog wordt. Zorg voor vochtverdampers aan de centrale verwarmingsradiatoren om de vochtigheidsgraad van de lucht op peil te houden.
* Bescherm bij koud weer de huid met goede kleding en handschoenen.
* Gebruik altijd een goede beschermende crème.
eczeem (overzicht)
contactallergisch eczeem
constitutioneel eczeem
orthoergisch handeczeem
kloofjes in de vingers
kloofjes in de hielen
gevoelige huid
ichthyosis
huidverzorging
nummulair eczeem
vette huid
jeuk
literatuur
Parker J et al: Moisturisers for the treatment of foot xerosis: a systematic review. J Foot Ankle Res. 2017 Feb 7;10:9